10 EMAPAYAR TERHEBAT DI DUNIA

Empayar melibatkan perluasan kedaulatan sesebuah negara ke atas wilayah luar. Kehebatan sesebuah empayar didasarkan pada kadar keluasan, jumlah populasi, ekonomi, jangka masa dan banyak faktor-faktor lain seperti jenis pemerintahan dan kerajaan, tahap kepuasan rakyatnya dan lain-lain. Cara pengiraan kawasan empayar tertentu merupakan satu kontroversi. Secara umumnya, urutan dalam senarai bertumpu pada semua aspek yang menjadikan sesebuah empayar itu hebat, kuat dan progresif serta semua faktor yang disebutkan dalam cara menjadikan sesebuah kerajaan itu lebih hebat.

10. Empayar Akkadia (2300 SM – 2200 SM)

Empayar Akkadia (2334 SM sehingga 2083 SM) adalah sebuah empayar yang berpusat di bandar Akkad dan rantau sekitarnya (dalam Iraq Purba). Negeri Akkadia adalah moyang negeri-negeri etnik Akkadia lain seperti Babylon dan Assyria; yang pada kurun-kurun berikutnya membentuk sinergi antara budaya Akkadia dengan budaya lainnya. Ia mencapai kemuncak penguasaannya di antara tahun 24 dan 22 SM sebelum tumbang berikutan kekalahan Raja Sargon, dan kadangkala dianggap sebagai jelmaan empayar pertama dalam sejarah.

Ia merupakan empayar pertama yang wujud di bumi. Keluasan Empayar Akkadia memecahkan rekod pada zamannya dan dianggap sebagai empayar terbesar era purba – 0.8 juta km² (2250 SM)


9. Empayar Achaemenid (550 SM – 330 SM)

Empayar Achaemenid (sekitar 550 – 330 SM), juga dikenali sebagai Empayar Parsi, merupakan pengganti Empayar Median, memerintah bahagian penting wilayah yang akhirnya dikenali sebagai Iran. Gabungan Empayar Parsi dan Median turut dikenali sebagai Empayar Medo-Parsi, yang merangkumi paduan beberapa wilayah empayar terawal. Empayar tersebut dikembangkan oleh Cyrus Agung dan meliputi tiga benua iaitu Asia, Afrika dan Eropah.

Semasa mencapai keluasannya yang paling besar, empayar berkenaan terdiri daripada wilayah-wilayah Iran, Afghanistan dan Pakistan, sebahagian Asia Tengah, Asia Kecil, Thrace dan Macedonia, banyak kawasan pesisiran Laut Hitam, Irak, bahagian utara Arab Saudi, Jordan, Palestin, Israel, Lubnan, Syria, dan semua pusat pendudukan penting Mesir purba sejauh Libya di bahagian barat. Ia dikenali dalam sejarah Barat sebagai seteru Greek semasa Perang Greco-Parsi, membebaskan para hamba termasuk bangsa Yahudi daripada tawanan Babylon, dan memperkenalkan penggunaan bahasa rasmi dalam wilayahnya.

Empayar Parsi Achaemenid ditakluki oleh Alexander III dari Macedon, sebelum tumbang dan terbahagi pada tahun 330 SM menjadi Wangsa Ptolemaic dan Empayar Seleucid, di samping kawasan-kawasan kecil lain yang mendapat kemerdekaan setelah kejatuhannya.

Empayar Achaemenid ialah empayar terbesar dalam sejarah purba. Di zaman kegemilangannya, empayar tersebut merangkumi kawasan kira-kira 8 juta km². Peranan empayar Parsi yang diasaskan oleh Cyrus Agung dalam sejarah dunia terletak pada kejayaan model pentadbiran berpusat dan sebuah kerajaan yang bekerja untuk kebaikan dan keuntungan semua.

Baca selanjutnya: http://jomstadi.blogspot.com/2013/01/10-empayar-terhebat-dalam-sejarah-dunia.html#ixzz2ljSZcW1N
Follow us: @JomStadi on Twitter | JomStadi on Facebook

8. Empayar Rom (27 BC–AD 476/1453)

Empayar Rom adalah fasa pasca-Republik bagi tamadun Rom purba, bercirikan sebentuk kerajaan autokratik serta kawalan wilayah yang besar di Eropah dan sekitar Mediterranean. Republik Rom sebelumnya lemah dan musnah akibat beberapa perang sivil. Beberapa peristiwa biasanya diasosiasikan dengan peralihan daripada Republik kepada Empayar, termasuklah pemilihan Julius Caesar sebagai diktator tetap (44 SM), Pertempuran Actium (31 SM), dan penganugerahan gelaran Augustus kepada Octavian oleh Senat Rom (27 SM). 

Perluasan Rom bermula ketika menjadi Republik, namun mencapai puncak kemasyhurannya di bawah pimpinan Maharaja Trajan. Di kemuncak pemerintahannya, Empayar Rom menguasai kawasan seluas kira-kira 6.5 juta km². Memandangkan jajahan Empayar Rom adalah meluas dan bertahan lama, pengaruhnya terhadap bahasa, agama, senibina, falsafah, undang-undang, dan kerajaan pelbagai negara masih wujud sehingga kini.

Kekuasaan wujud sekurang-kurangnya secara teori melalui ‘kuasa tribunician’ dan ‘kuasa gabenor’ seseorang maharaja. Secara teorinya, ‘kuasa tribunician’ memberi kekudusan kepada maharaja dan pentadbirannya, serta berkuasa ke atas kerajaan sivil Rom, termasuk kuasa untuk menerajui dan mengawal Senat. ‘Kuasa gabenor’ memberi maharaja autoriti ketenteraan terhadap Empayar Rom. Empayar Rom mencapai keluasan wilayah di kedua-dua bahagian Timur dan Barat. Ia dahulunya pernah direkodkan sebagai pasukan tentera terkuat. Pengaruh Rom yang bertahan dapat dilihat dalam penggunaan bahasa kontemporari, sastera, kod perundangan, kerajaan, senibina, kejuruteraan, perubatan, sukan, seni, dan lain-lain. Kebanyakannya meresap terlalu dalam sehingga kita terlupa sumbangan Rom purba.


7. Kekhalifahan Umayyah (661–750)

Khilafah adalah bentuk kerajaan Islam yang melambangkan perpaduan politik dan kepimpinan dunia Islam. Pangkat Khalifah adalah merujuk kepada seorang pewaris kepada kekuasaan politik Nabi Muhammad (saw). Menurut golongan Sunni, seorang Khalifah boleh terdiri daripada mana-mana Muslim yang soleh yang dipilih oleh umat Islam atau wakil mereka; sementara menurut pihak Syiah Islam, seorang Imam yang berketurunan Ahlul Bait.

Kekhalifahan Umayyah adalah kedua daripada empat kekhalifah Islam yang ditubuhkan selepas kewafatan Nabi Muhammad (saw). Ia telah diperintah oleh Kerajaan Bani Umayyah, yang namanya bersempena dengan nama datuk Muawiyah, pengasas kerajaan ini iaitu Umayyah bin Abdul Syams. Meskipun keluarga Muawiyah berasal dari Mekah, namun Damsyik dijadikan ibukota kerajaan mereka. Pada akhirnya, ia meliputi kawasan lebih daripada 5 juta km², menjadikannya empayar terbesar dunia yang dilihat setakat waktu itu.

Kerajaan Bani Umayyah menubuhkan negeri Arab-Islam yang paling besar dalam sejarah. Sejak zaman Nabi Muhammad (saw) sehingga tahun 1924, satu demi satu khalifah kontemporari dilahirkan oleh pelbagai dinasti, termasuklah empat kekhalifahan terawal selepas Nabi Muhammad (saw) iaitu Khulafa ar-Rasyidin, Kekhalifahan Umayyah berpusat di Damsyik dan Cordova, Kerajaan Bani Abbasiyyah berpangkalan di Baghdad dan kemudiannya di Kaherah, Kerajaan Fatimiyyah juga di Kaherah, dan akhirnya Kerajaan Turki Uthmaniyyah bertapak di Istanbul.

Kerajaan Umayyah mempunyai sistem pentadbiran terbaik yang belum pernah dilihat dunia. Terdapat enam Lembaga di pusat pentadbiran yang diwujudkan demi membantu pengurusan Khalifah: Diwan al-Kharaj (Lembaga Hasil), Diwan al-Rasa’il (Lembaga Komunikasi), Diwan al-Khatam (Lembaga Mohor), Diwan al-Barid (Lembaga Perjawatan), Diwan al-Qudat (Lembaga Keadilan) dan Diwan al-Jund (Lembaga Ketenteraan). Empayar berdampingan kelima terbesar yang pernah wujud. Nasionalisme Arab moden menganggap tempoh pemerintahan Empayar Umayyah sebagai sebahagian daripada Zaman Emas Arab.


6. Dinasti Qing (1890–1912)

Dinasti Qing merupakan dinasti pemerintahan terakhir China, bermula sejak tahun 1644 sehingga 1912 (dengan satu pemulihan singkat tetapi gagal pada tahun 1917). Ia didahului oleh Dinasti Ming sebelum digantikan oleh Republik China. Dinasti Qing diasaskan oleh puak Manchu bernama Aisin Gioro di kawasan yang kini dikenali sebagai Manchuria di Timur Laut China. Bermula pada tahun 1644, ia meluas ke China dan kawasan sekitarnya lalu membentuk Empayar Qing Agung. Perdamaian menyeluruh di China telah dicapai sekitar tahun 1683. Dinasti Qing digulingkan berikutan Revolusi Xinhai apabila Maharani Dowager Longyu melepaskan takhta bagi pihak maharaja terakhir, Puyi pada 12 Februari 1912.

Dinasti Qing sangat kental dengan kebudayaan Cina semasa pemerintahannya. Dinasti tersebut mencapai kemuncak kegemilangan pada kurun ke-18 di mana wilayah dan populasinya meningkat. Ia meliputi kawasan seluas 14.7 juta km² (1790), menjadikannya kelima terbesar berdasarkan keluasan tanah Bumi. Ia memiliki nilai peratusan Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK) keempat terbesar di dunia dengan jumlah sebanyak 32.9% ($228.6 bilion daripada $694.4 bilion dalam tahun 1820).


5. Empayar Russia (1721–1917)

Empayar Rusia adalah sebuah negara yang wujud sejak tahun 1721 sehinggalah Revolusi Rusia pada tahun 1917. Ia merupakan pengganti Kekaisaran Rusia sebelum terbentuknya Kesatuan Soviet. Pada satu ketika dalam tahun 1866, kekuasaannya terbentang dari Eropah Timur, merentasi Asia, sehingga ke Amerika Utara. Pada awal kurun ke-19, Rusia merupakan negara terbesar di dunia bermula dari Lautan Artik di utara sehingga ke Laut Hitam di selatan, dari Laut Baltik di barat sehingga ke Lautan Pasifik di sebelah timur.

Empayar Rusia merupakan empayar berdampingan kedua terbesar yang pernah dilihat dunia, diatasi hanya oleh Empayar Mongol, dan empayar ketiga terbesar dunia yang didahului oleh Empayar British dan Empayar Mongol. Hamba atau tanggungan isi rumah yang terlibat dengan perkhidmatan peribadi dibebaskan, sementara petani dikurniakan rumah dan kebun, serta pembahagian tanah pertanian.


4. Empayar Mongol (1206–1368)

Empayar Mongol menjadi sebuah empayar sejak kurun ke-13 dan ke-14 dari Eropah Timur merentasi Asia. Ia terbentuk hasil daripada penyatuan puak-puak Mongol dan Turkic di kawasan yang kini dikenali sebagai Mongolia, dan tumbuh melalui penaklukan, selepas Genghis Khan diangkat sebagai pemerintah bangsa Mongol pada tahun 1206. Puncak kegemilangannya menyaksikan wilayah Empayar Mongol dari Danube sehingga ke Laut Jepun (atau Timur Laut) dan dari Artik ke Kemboja, meliputi kawasan lebih daripada 24,000,000 km², bersamaan dengan 22% daripada permukaan tanah di Bumi, serta memerintah satu populasi yang melebihi 100 juta orang.

Ia sering dirujuk sebagai ‘Empayar Dunia Mongol’ kerana menjangkaui banyak daerah Eurasia. Namun, empayar ini mula berpecah berikutan perang merebut hak pewarisan takhta dalam tahun 1260 – 1264. Menjelang tahun 1294, Empayar Mongol telahpun berpecah kepada empat empayar berlainan, masing-masing mengejar kepentingan dan matlamat sendiri.

Empayar Mongol merupakan empayar bedampingan terbesar dalam sejarah dunia, dan empayar kedua terbesar dalam sejarah selepas Empayar British. Di bawah teknologi baru Empayar Mongol, pelbagai komoditi dan ideologi telah disebar dan ditukar ganti merentasi Eurasia.


3. Empayar Mughal (1526–1858)

Empayar Mughal ialah sebuah empayar Islam yang memerintah sebahagian besar benua kecil India sejak tahun 1526, menakluk dan mentadbir kebanyakan kawasan Asia Selatan pada akhir kurun ke-17 dan awal kurun ke-18, sebelum berakhir pada pertengahan kurun ke-19. Maharaja Mughal ialah keturunan bangsa Timurid di Turkistan, dan semasa di puncak kekuasaannya sekitar tahun 1700, mereka memerintah kebanyakan benua kecil India – bermula dari Bengal di sebelah timur hingga ke Balochistan di bahagian barat, dari Kashmir di utara sampai ke lembah Kaveri di arah selatan.

Populasinya pada waktu itu dianggarkan sekitar 110 dan 130 juta orang, di satu wilayah yang berkeluasan lebih daripada 4 juta km² (1.5 juta batu persegi). ‘Era Klasik’ Empayar Mughal bermula pada tahun 1556 dengan penyertaan Jalaluddin Muhammad Akbar, atau lebih popular dikenali sebagai Akbar Agung. Empayar ini mulai musnah setelah kematian Maharaja Aurangzeb pada tahun 1707, meskipun masih berkuasa selama 150 tahun berikutnya.

Empayar ini dikenali dengan sistem pentadbiran berpusat yang menghubungkan pelbagai wilayah berlainan. Semua monumen penting Empayar Mughal, iaitu legasi mereka yang paling ketara, berasal dari era ini yang dicorakkan oleh perkembangan pengaruh kebudayaan Parsi di benua kecil India, dengan hasil sastera, seni dan senibina yang mengagumkan. Satu sumbangan besar Empayar Mughal kepada benua kecil India adalah senibinanya yang unik. Banyak monumen telah dibina oleh maharaja Islam, terutamanya Maharaja Shah Jahan semasa era pemerintahan Mughal termasuklah Taj Mahal, sebuah Tapak Warisan Dunia UNESCO yang turut dianggap sebagai satu daripada contoh terbaik senibina Mughal.

Ekonomi India tetap makmur di bawah aturan Mughal sepertimana sebelumnya kerana pembinaan satu sistem jalan raya dan satu mata wang yang seragam, di samping penyatuan negaranya. Barang-barang yang dihasilkan serta jualan tanaman petani dijual di seluruh dunia. Pada era Empayar Mughal, manusia kurun ke-16 dan ke-17 menyaksikan gabungan beberapa saintis Muslim yang menjadi pengasas kepada sains moden. Ia kekal utuh untuk tempoh terpanjang berbanding empayar lain dan populasinya keempat terbesar jika dibandingkan dengan semua kerajaan lain – 175 juta orang dalam tahun 1700.


2. Empayar British

Empayar British meliputi kekuasaan, tanah jajahan, negeri naungan, mandat, dan wilayah lain yang diperintah atau ditadbir oleh United Kingdom, yang telah bermula dengan penjajahan di luar negara dan pusat perdagangan yang ditubuhkan oleh England pada akhir kurun ke-16 dan awal abad ke-17. Menjadi empayar terbesar dalam sejarah semasa berada di kemuncak pemerintahan, Empayar British merupakan satu kuasa dunia.

Menjelang tahun 1922, Empayar British mempunyai populasi lebih kurang 458 juta orang, suku populasi dunia pada masa itu, dan merangkumi kawasan lebih daripada 13,000,000 batu persegi (33,670,000 km²): kira-kira suku permukaan bumi. Hasilnya, warisan politik, linguistik dan kebudayaan Empayar British tersebar secara meluas. Di puncak kegemilangan Empayar British, dikatakan bahawa ‘matahari tidak pernah terbenam di Empayar British’ kerana jajahannya merentasi seluruh dunia sehinggakan matahari sentiasa bersinar sekurang-kurangnya di satu wilayah jajahannya.

Ia merupakan empayar terbesar jika diukur berdasarkan keluasan tanah yang meliputi daratan seluas 33.7 juta km² (1922). Ia menjadi empayar terbesar dari segi populasinya. KDNK Empayar British adalah kedua terbesar dengan jumlah sebanyak $683.3 bilion (tahun 1938) selepas Amerika dalam tahun 1945. Mempunyai peratusan KDNK terbesar dunia dengan nilai 35.9% ($399 bilion daripada $1,111 bilion pada tahun 1870). Ia turut memiliki pasukan ketenteraan terbesar sepanjang zaman. Semasa pemerintahan Empayar British, orang ramai tidak berpuas hati dan timbul banyak perdebatan, sehingga menimbulkan ketidakstabilan tidak lama selepas memerintah, dan hanya di tempat kedua meskipun menjadi empayar yang terbesar.


1. Kerajaan Turki Uthmaniyyah (1299–1923)

Empayar Uthmaniyyah pada zamannya juga dikenali sebagai Empayar Turki. Ia merupakan sebuah empayar Islam yang berlangsung sejak 1299 sehingga 1923. Kerajaan Turki Uthmaniyyah digantikan oleh Republik Turki secara rami pada 29 Oktober 1923. Di puncak kegemilangannya (kurun ke-16 sehingga ke-17), empayar tersebut menjangkau tiga benua serta menguasai sebahagian besar wilayah Asia Barat, Eropah Timur dan Tenggara, kawasan Caucasus dan Afrika Utara. Empayar Turki Uthmaniyyah mengandungi 29 wilayah dan banyak negeri lindungannya, dan beberapa tempat yang kemudiannya diserap sebagai sebahagian daripada empayar, manakala yang lainnya mendapat pelbagai jenis autonomi seiring dengan peredaran masa.

Wujud sebagai empayar yang paling lama memerintah di dunia iaitu selama tujuh abad. Sistem perundangan Empayar Uthmaniyyah mengaplikasikan hukum agama dalam pemerintahannya. Kerajaan ini sering merujuk kepada sistem perundangan tempatan. Kerajaan Turki Uthmaniyyah secara prinsipnya amat bertoleransi dengan penganut Kristian dan Yahudi. Variasi tradisi dan budaya empayar terdahulu (dalam bidang seperti senibina, masakan, muzik, riadah dan kerajaan) diserap oleh Empayar Uthmaniyyah, menyesuaikannya menjadi bentuk baru dengan gabungan ciri-ciri kumpulan etnik dan keagamaan yang ada dalam wilayah pemerintahan mereka, sehingga melahirkan satu identiti kebudayaan Turki Uthmaniyyah yang baru dan tersendiri.

Dengan membangunkan pusat-pusat perniagaan dan laluan, menggalakkan masyarakat untuk meluaskan kawasan tanaman serta perdagangan antarabangsa di bawah kekuasaannya, kerajaan tersebut melaksanakan ekonomi asas untuk empayarnya. Empayar Turki Uthmaniyyah menjadi pusat perhubungan di antara dunia Timur dan Barat selama tujuh abad.

Baca selanjutnya: http://jomstadi.blogspot.com/2013/01/10-empayar-terhebat-dalam-sejarah-dunia.html#ixzz2ljSLGlun
Follow us: @JomStadi on Twitter | JomStadi on Facebook